Маълумотларга қараганда, Марказий Осиё давлатларида фақатгина Ўзбекистонда туғма ва ирсий касалликларни барвақт аниқлаш, болаликдан ногиронлик ва болалар ўлимининг олдини олишга қаратилган “Она ва бола” скрининг марказлари мавжуд.
Қорақалпоғистон Республикасида замонавий тиббий асбоб-ускуналар ва тажрибали ходимларга эга Нукус “Она ва бола” скрининг маркази асосан учта йўналиш бўйича фаолият олиб боради. Жумладан, туғишгача бўлган даврда ҳомиладаги нуқсонларнинг олдини олиш чораларини ўтказиш, янгидан туғилган чақалоқларни туғма гипотиреоз ва фенилкетонурия касалликларига оммавий скринингдан ўтказиш, ирсий ва туғма касалликлар билан туғилганларга ва мана шундай фарзандлари бор оилаларга тиббий-генетик маслаҳатлар беришдан иборат.
Марказда медико-генетик маслаҳат ва лаборатория бўлимлари самарали фаолият олиб бормоқда. Улар пренатал ҳамда неонатал диагностика текширувларига мўлжалланган “Дельфия-Виктор” кўп функцияли биокимё анализатори, модда алмашинувининг бузилиши билан кечадиган ирсий касалликларни аниқловчи “Миндрей” биокимё анализатори, “Филипс” рангли, ультратовуш аппарати ва бошқа замонавий жиҳозлар билан таъминланган.
— Президентимиз Ш.Мирзиёевнинг 2017 йил 25 декабрдаги «2018-2022 йиллар даврида болаларда туғма ва ирсий касалликларни барвақт аниқлаш Давлат дастури тўғрисида”ги қарори марказнинг сўнги беш йилдаги асосий вазифаларини белгилаб берди.
Қарорга мувофиқ, туман ва шаҳарлардаги поликлиникаларда пренатал диагностика хоналари ташкил этилиб, республикамиздаги барча ҳомиладор аёллар ультратовуш текширувидан барвақт ўтказилиши белгиланган. Ҳомиланинг ривожланишидаги нуқсон қанча эрта аниқланса, шунча нуқсонли бола туғилишининг олди олинади. Хавфли гуруҳга киритилган ҳомиладор аёллар биокимё скрининг текширувларидан ўтказилади.
Қарорда 2018-2019 йилларда Нукус скрининг маркази болаларда “Муковисцидоз” ирсий касаллигини барвақт аниқлаш, шунингдек, цитогенетик тадқиқотларни жорий этиш ва ўтказиш учун замонавий тиббий диагностика ва лаборатория ускуналари билан таъминланиши қайд этилган. Шунингдек, 2018-2022 йилларда чақалоқларни ялпи текшириш чораларини давом эттириш учун замонавий анализаторнинг шакллантирилган модели билан қайта таъминланиши назарда тутилган.
Скрининг марказлари фаолиятининг янада такомиллаштирилиши келажак авлод саломатлигини мустаҳкамлашга хизмат қилади.
М.Пирназарова,
ҚХА мухбири.